این روزها که یکی از سخت ترین و غم افزاترین ایام زندگی خود را تجربه می کنم، فلکولور آذری را نیز ازدیدگاه فلکولور اندوه و عزا به نظاره می نشینم .آذربایجانی ها از چه جملات و اصطلاحاتی برای عرض تسلیت استفاده می کنند؟

شاید مشهورترین "باش ساغلئغی "(معنی تحت اللفظی :سرسلامتی – به مفهوم تسلیت)این مردم ، جمله"آلله رحمت ائله سین "(خدا رحمت کند )باشد. اما جملات متعدد دیگری نیز برای تسلیت گویی در ترکی آذربایجانی وجود دارد.از آن جمله می شود به موارد زیر اشاره داشت :

آلله تعالی رحمت ائله سین (خداوند تعالی رحمت کند)

آلله غنی غنی رحمت ائله سین (خداوند بر او رحمت غنی و فروانی بکند)

آلله الیزدن آلئب ،گوئلوزدن ده آلسئن (خداوند آن عزیز ازسفر کرده را از دستتان گرفته است ، از دل و خاطرتان نیز بگیرد.یعنی طوری بشود که دلتان برای او تنگ نشود)

آلله سیزی ساغ ائله سین (خداوند شما را سلامت کند)

آلله سیزی اوشاقلاریزا چوخ گورمه سین (معنی تحت اللفظی :خداوند شما را برای بچه هایت زیاد نبیند.- یعنی شما را برای آنها نگه دارد)

آلله قبرین نورولا دولدور سون (خداوند قبرش را پر از نور کند)

آلله آتا آناوی سنه چوخ گورمه سین (خداوند پدر و مادرتان را برایتان نگه دارد.)

آلله اوغلانلارئوی ساخلاسئن (خداوند پسرهایت را نگهدارد)

آلله قارداشلارئوی ساخلاسئن (خداوند برادرهایت را برایت نگه دارد)

آلله بالالارئوی ساخلاسئن (خداوند فرزندانتان را نگه دارد)

آخئر غمیز اولسون (غم آخرتان باشد)

آلله سیزه صبر وئرسین (خداوند به شما صبر بدهد)

و....
در جواب این همه ابراز تسلیت و تعزیت ،صاحی عزا نیز با جملات و. اصطلاحات خاصی از شرکت کنندگان در مراسم تشکر می کنند:

ایاقلارئز آغرئماسدن (پاهایتان درد نکند)

آلله سیزین ده اوله ن لریزه رحمت ائله سین (خداوند به درگذشتگان شما نیز رحمت کند)

آلله امواتیزا رحمت ائله سین (خداوند به اموات شما رحمت کند )

آتائز رحمت ده (خدا به پدرتان رحمت کند )

آلله والدینیزه رحمت ائله سین (خداوند به والدین شما رحمت کند)

زحمت چکمیشدیز(زحمت کشیده بودید)

و....

اما آنچه که از این چندین اصطلاح برمی آید:

1- اکثر جملات حالت دعایی دارند و در ابتدای بیشترشان کلمه جلاله الله استعمال می شود.

2- در این جملات برای فرد درگذشته رحمت و غفران الهی و برای بازماندگان سلامتی ،تندرستی و صبر طلب می گردد.

3- در برخی از جملات صاحب عزا ،از شرکت کنندگان در مراسم تشکر می شود و حالت دعایی در آن مشهود نیست.

4- در بیشتر این جملات سلامتی و تندرستی بازماندگان مذکر طلب می گردد فاین امر که از ویژگی های بارز فرهنگ گذشتگانمان می باشد ،نشانگر قدمت این نوع از عرض  تسلیت ها است.