آموزش و پرورش نوین جلفا در نیم قرن پیش
بار دیگر با استادشاپوری گرگری همراه میشویم و وضعیت آموزش و پرورش جلفا در نیم قرن گذشته را با استناد به مدارک و اسناد تاریخی موجود، مرور میکنیم:
در سال تحصیلی 35-36 مدارس مختلفی در روستاها و نقاط شهری جلفا وجود داشته اسیت. دبستان 4 کلاسه ایری سفلی با نام «غزالی» 14 نفر دانش آموز داشت و توسط اسماعیل رحیمی بهزاد اداره میشد. لطاحم ذاکری نیز بر دبستان 4 کلاسه قشلاق با نام «سینا» مدیریت مینمود. تعداد دانش آموزان قشلاقی این دبستان 42 نفر بود.در دبستان «پهلوی» جلفا 105 دانش آموز کسب علم میکردند و محمد ذاکری این دبستان 6 کلاسه را اداره میکرد. دبستان 4 کلاسه شجاع با 26 دانش آموز توسط ابراهیم پورابراهیم مدیریت میشد «معرفت » نام داشت.53 دانش آموز سیه رودی در دبستان 6 کلاسه «سپهر » درس میخواندند و مدیریت آن بر عهده قلی سلطانی بود. دبستان 4 کلاسه«شهریار» ارسی با 44 محصل توسط محسن بناگذار اداره میگشت. دبیرستان و دبستان نظامی علمدار بزرگترین و پرتعداد تریمن مرکزاموزشی منطقه تلقی میشد. در این آموزشگاه 11 کلاسه 332 نفر دانش آموز درس میخواندند و محمد کفیلی رییس آن آموزشگاه بود. تعداد دانش آموزان آموزشگاه دخترانه «ناظمی» و « امیر کبیر » علمدار نیز بد نبود. کلثوم خوشنو مدیریت 119 دانش آموز دختر علمداری را در آموزشگاه «ناظمی» برعهده داشت. و میرزا نقی هوشوند علمداری که از طرف مادری به خاندان ریشهدار یاوری علمداری منسوب میشد مدیر 96 دانش آموز مدرسه «امیرکبیر» بود.اوضاع گرگر و لیوارجان هم بد نبود. در مدرسه فردوسی گرگ 204 دانش آموز تحت مدیریت محمدتقی پویان ،معارف پرور معروف، درس فرا می گرفتند و مصطفی حمیدی 105 دانش آموز مدرسه «امیرمعزی» لیوارجان را اداره میکرد.مدرسه جلوه داران، حافظ قره بلاغ، نادر افشار، خیام آغ بلاغ نیز به ترتیب 69، 32، 17 و 16 دانش آموز داشتند و توسط آقایان ابوالفضل حمیدی ،هاشم صفرخانی، زین العابدین بختیاری و حسن ابوالحسن زاده مدیریت می شدند.
این همه را گفتیم، اما بد نیست که بدانید در این زمان سلیمان عبدی معلم پرسابقه علمداری نیز در دبستان «پرورش» زنجیره خدمت میکرد. کاش فرصتی می شد و خاطرات این معلم دانای علمداری نیز گردآوری میگشت. معلمی که در کنار علم و دانش کوله باری از معلومات و خاطرات تاریخی یک قرن گذشته منطقه را به همراه دارد. کاشکی گنج گنجور سینههایشان به یغمای قلم در آید و بر صفحات کاغذ پراکنده گردد.